Week van de Hoogsensitieve Personen (HSP)

In de week van 10 t/m 16 juni vindt dit jaar voor de derde keer de week van de HSP plaats. Gedurende deze week worden tal van (online) activiteiten georganiseerd om hoogsensitiviteit (ook wel hooggevoeligheid) onder de aandacht te brengen bij onder andere werkgevers. Dit is belangrijk, want wist jij dat 1 op de 5 mensen hoogsensitief is? En dat de kans dus groot is dat een aanzienlijk deel van jouw medewerkers te maken heeft met deze mooie, maar soms ook uitdagende eigenschap? Het is dus goed om eens stil te staan bij hoe je als werkgever het talent van deze hoogsensitieve medewerkers optimaal kunt benutten voor jouw organisatie, en deze uitdagingen kan ombuigen tot superpower!
 

Hoogsensitief, wat is dat?

Zoals gezegd is ca. 20% van de bevolking hoogsensitief, het is een menselijke (maar ook dierlijke) eigenschap en heeft een functie. Hoogsensitiviteit is door de evolutie heen noodzakelijk geweest om te overleven.  Het speelde een rol bij bijvoorbeeld het waarnemen van gevaar of het “weten” welk voedsel geschikt was om te eten. Dit “weten”, ook wel intuïtie genoemd, lijkt door de snelle veranderingen in onze leefwereld steeds minder belangrijk te zijn geworden, vele gevaren zijn inmiddels verdwenen. Toch speelt intuïtie nog altijd een grote rol in ons dagelijks leven, wie ken immers niet het onderbuikgevoel?

Lastig…maar gelukkig niet altijd

Hoogsensitieve personen (ook wel HSP’ers) zijn dus gevoeliger voor signalen uit de omgeving. Dit betekent echter niet dat hun zintuigen beter werken of scherper zijn afgesteld. De hogere mate van gevoeligheid speelt zich juist af in het brein, waar de binnengekomen signalen, of prikkels, uitvoeriger en intenser verwerkt worden. Hierbij wordt door het hoogsensitieve brein niet of nauwelijks onderscheid gemaakt tussen belangrijke en onbelangrijke prikkels, waardoor deze prikkelverwerking een hoop extra energie kost! Een HSP’er zal hierdoor eerder moe zijn, niet goed tegen drukte kunnen (o.a. op de werkvloer) en zichzelf sneller terugtrekken, wat nogal eens voor onbegrip uit de omgeving (maar ook bij werkgevers!) kan zorgen.

Gelukkig kent hoogsensitiviteit ook mooie kanten. Zo heeft de HSP’er een groot rechtvaardigheidsgevoel, een groot inzicht (hij/zij kan bijvoorbeeld snel verbanden leggen), zijn zij enorm loyaal en hebben zij een sterk ontwikkeld “innerlijk weten”(intuïtie). HSP’ers zijn enorm creatief, kunnen “out of the box” denken, en zij beleven schoonheid, kunst en natuur intenser dan de normaal-gevoelige personen. Het zijn bovendien echte “mensen-mensen”. Wanneer deze eigenschappen ruimte krijgen en de omgeving meer passend kan worden ingericht, kan de HSP’er zijn capaciteiten gaan ontwikkelen en benutten, iets waar werkgevers veel profijt van kunnen hebben!

Maar wanneer het brein te vaak en te lang teveel prikkels binnenkrijgt (zowel positieve als negatieve prikkels), raakt het overprikkeld. Dit kan, in combinatie met een hoge mate van betrokkenheid en loyaliteit, leiden tot (soms ernstige) klachten, zoals hoofdpijn, pijn in het lichaam, extreme vermoeidheid en hevige stress reacties (fight, flight of freeze). Veel HSP’ers raken uiteindelijk overspannen of zelfs burn-out, met langdurig ziekteverzuim tot gevolg (burn-out is de belangrijkste oorzaak van langdurig ziekteverzuim in Nederland, bron: CBS)

Hoogsensitiviteit op het werk

Hoogsensitieve personen kunnen in theorie last hebben van elke denkbare prikkel uit de omgeving. In het dagelijkse leven zal de HSP’er deze ook bewust of onbewust gaan vermijden, door bijvoorbeeld niet op zaterdag naar de drukke stad te gaan, altijd een zonnebril te dragen wanneer hij/zij naar buiten gaat, winkels met harde muziek over te slaan en op een verjaardag altijd vóór of juist ná de rest van de visite te komen. Maar prikkels zijn niet altijd te vermijden, zeker niet op de werkvloer, en dat kan voor een HSP’er, elke werkdag weer, aanvoelen als een enorme uitputtingsslag.
In werksituaties bestaan allerhande omstandigheden, zoals collega’s, klanten, geluid- en lichtomstandigheden (met name kunstlicht en beeldschermlicht), maar ook problemen, zoals bijvoorbeeld met haperende software, werken onder tijdsdruk (deadlines) en dan hebben we het nog niet eens gehad over het reizen van en naar het werk toe (files, drukte in het OV, enz.).

Een HSP’er kan door al deze omstandigheden na een halve dag werken al zóveel prikkels te verwerken hebben gehad, dat deze te vermoeid is om ’s middags door te werken. Eigenlijk is het dan noodzakelijk om te rusten en te herstellen, maar dan is in de praktijk lastig. Het werk moet af, waardoor, wanneer deze situatie te lang blijft bestaan, de HSP’er zichzelf uitput en ziek wordt.
Het is daarom belangrijk, voor de hoogsensitieve werknemer, maar dus ook voor de werkgever, dat (waar mogelijk) de omstandigheden aangepast worden, zodat de werknemer zijn hoogsensitieve kwaliteiten optimaal kan blijven benutten en de werkgever hier ook optimaal profijt van blijft houden!

Wat is er nodig?

Hoe kun je als werkgever jouw hoogsensitieve werknemer begeleiden en samen van diens last een kracht maken? Dit kan stapsgewijs:

1. Informatie verzamelen: onderzoek met elkaar waar de gevoeligheid ligt. Is dat bijvoorbeeld het licht op de werkplek (van het beeldscherm of de kamerverlichting)? Of zit het ‘m juist in geluiden? Werkt de werknemer in een kantoortuin met continu geroezemoes en telefoongeluiden om zich heen? Of ervaart de werknemer veel last van de sfeer op de werkplek omdat deze naast een opvliegende collega zit? Vraag de werknemer naar diens gevoel m.b.t. de werkplek om hier antwoord op te krijgen.
2. Erkenning: neem de gevoelens van de werknemer serieus en erken hem of haar in wat hij of zij ervaart (ook al ervaar je dit zelf anders, jullie gevoeligheid ligt waarschijnlijk ver uit elkaar!).
3. Laat werknemer zijn/haar wensen kenbaar maken: wat heeft de werknemer nodig om zich prettiger te voelen op zijn/haar werkplek? Geef hierbij voldoende tijd en ruimte om hierover na te denken en eerlijk te zijn, de hoogsensitieve werknemer zal namelijk zijn/haar behoeften geen prioriteit geven en vooral bedenken wat een ander (collega/werkgever) nodig heeft.
4. Mogelijkheden in kaart brengen: wat is er fysiek (en realistisch) mogelijk op de werkvloer om de hoeveelheid prikkels voor deze werknemer te verminderen (of zelfs weg te nemen)? Kan deze bijvoorbeeld op een rustige plek gezet worden (i.p.v. midden in een kantoortuin)? Is deze gebaat bij het dragen van een beeldschermbril (om de impact van het blauwe licht te verminderen)? Kan er een noise-cancelling koptelefoon worden aangeschaft voor deze medewerker? Kunnen de werktijden of pauze-tijden worden aangepast? Kan er gedeeltelijk vanuit huis gewerkt worden?

Door helder met elkaar te communiceren over de knelpunten en de werknemer de ruimte te geven om de positieve kanten van zijn/haar hoogsensitiviteit te ontwikkelen, kun je als werkgever veel voordelen halen uit deze unieke superpower. Ontdek hoe je het potentieel van jouw hoogsensitieve medewerkers volledig kunt benutten en jouw organisatie kunt verrijken. Wil je meer weten over hoe je dit kunt doen en behoefte aan extra ondersteuning of informatie over hoogsensitiviteit? Neem vandaag nog contact op met Vitaal Concern en informeer naar de mogelijkheden. Samen kunnen we een werkomgeving creëren waarin iedereen floreert!